Hình thức hỏa táng ngày càng được lựa chọn nhiều, đặc biệt là ở các thành phố lớn vì quỹ đất nghĩa trang ngày càng ít.Trong bài viết sau đây, hãy cùng chúng tôi khám phá quy trình hỏa táng lấy xương và những điều cần lưu ý.
Hỏa táng là gì?
Hỏa táng là quá trình thiêu đốt thi thể người đã khuất, sau đó thu gom lại tro và xương còn sót lại. Việc lấy xương sau hỏa táng là bước quan trọng để lưu giữ lại phần cốt, thể hiện sự tôn kính với người đã khuất.
Trong văn hóa tâm linh của người phương Đông, khi mất đi, con người ta sẽ trở về với tứ đại bao gồm đất, nước, gió, lửa. Và hỏa táng tượng trưng cho yếu tố lửa sẽ giúp cho người mất được giải thoát linh hồn và ra đi thanh thản.
Với sự phát triển ngày càng nhanh chóng của các đô thị, hỏa táng là lựa chọn được lựa chọn nhiều nhất vì thân thiện với môi trường và không phải tốn kém chi phí xây dựng mộ phần.
Ưu điểm của hình thức hỏa táng
Hỏa táng không chỉ giúp tiết kiệm đất đai mà còn:
- Hạn chế tình trạng ô nhiễm nguồn nước ngầm
- Dễ dàng di chuyển hoặc gửi gắm tro cốt vào chùa, nhà thờ họ
- Thuận tiện cho gia đình ở xa không có điều kiện chăm sóc mộ phần
>>> Xem thêm: Khám phá những kiểu lăng mộ đẹp được ưa chuộng hiện nay
Quy trình hỏa táng diễn ra như thế nào?
Quy trình hỏa táng bao gồm các bước sau đây:
Tiếp nhận thi hài và các thủ tục pháp lý
Sau khi người thân qua đời, gia đình cần liên hệ với các trung tâm hỏa táng hoặc cơ sở dịch vụ tang lễ uy tín để được hỗ trợ. Tại đây, các thủ tục hành chính và đăng ký lịch hỏa táng sẽ được tiến hành theo quy định.
Các bước cần thực hiện bao gồm:
- Cung cấp giấy báo tử hoặc giấy chứng tử: Đây là giấy tờ quan trọng bắt buộc để xác minh người mất và thực hiện các thủ tục pháp lý cần thiết.
- Xác nhận nhân thân và đăng ký lịch hỏa táng: Gia đình cung cấp thông tin người mất, chọn ngày giờ thực hiện hỏa táng phù hợp với điều kiện và phong tục.
- Lựa chọn hình thức nhận lại tro cốt hoặc lấy xương sau hỏa táng: Tùy theo nhu cầu, gia đình có thể chọn thu gom xương cốt (để vào tiểu quách) hoặc chỉ nhận bình tro cốt để mang về thờ phụng hoặc gửi vào chùa.
- Việc chuẩn bị thủ tục pháp lý sớm sẽ giúp quy trình hỏa táng diễn ra suôn sẻ, tránh phát sinh rắc rối về hành chính sau này.
>>> Xem thêm: Giải đáp thắc mắc: “Bà bầu có được ra nghĩa trang không?”
Chuẩn bị thi thể và nghi lễ tôn giáo (nếu có)
Trước khi đưa vào lò hỏa thiêu, thi thể người mất sẽ được xử lý theo nghi lễ tôn giáo và phong tục truyền thống.
Cụ thể như sau:
- Khâm liệm thi thể: Thi thể được vệ sinh sạch sẽ, mặc áo tang lễ phù hợp (theo đạo Phật, Công giáo, tín ngưỡng dân gian…), sau đó đặt vào quan tài đúng quy cách.
- Cử hành lễ cầu siêu hoặc tiễn biệt: Gia đình có thể tổ chức lễ tụng kinh, cầu siêu hoặc nghi lễ riêng tùy theo tôn giáo và tập quán vùng miền. Đây là thời điểm để người thân nói lời tiễn biệt cuối cùng.
- Sử dụng quan tài phù hợp: Quan tài sẽ được chọn theo chuẩn dành riêng cho lò thiêu, đảm bảo an toàn và không gây ảnh hưởng đến môi trường trong quá trình hỏa táng.
Đưa vào buồng thiêu và thời gian thiêu
Sau lễ tiễn biệt, nhân viên trung tâm sẽ đưa quan tài vào buồng thiêu. Tại đây, hệ thống lò hỏa táng hiện đại vận hành bằng điện hoặc khí gas, đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Thông tin kỹ thuật của quá trình thiêu:
Nhiệt độ trong buồng thiêu dao động từ 900 đến 1.200 độ C
Thời gian thiêu thường kéo dài khoảng 90 phút đến 2 giờ, tùy vào thể trạng thi thể và công nghệ của lò
Trong suốt quá trình, gia đình có thể theo dõi từ phòng chờ hoặc khu vực riêng biệt được thiết kế riêng cho người thân. Đây là thời gian chờ đợi đầy cảm xúc và tiễn biệt trọn vẹn.
Quá trình lấy xương sau hỏa táng
Sau khi quá trình thiêu kết thúc và buồng hỏa táng đã nguội hẳn, các nhân viên kỹ thuật sẽ bắt đầu tiến hành thu gom phần xương cốt còn lại. Đây là một bước không chỉ đòi hỏi sự chính xác về kỹ thuật mà còn cần sự tôn trọng và hiểu biết về mặt tâm linh. Mỗi thao tác đều phải được thực hiện cẩn thận, nhằm bảo đảm đúng nghi lễ, đúng quy trình, và thể hiện lòng thành kính với người đã khuất.
Các bước thu gom tro và xương cốt
Toàn bộ quá trình này thường được thực hiện bởi người có chuyên môn, theo các bước cụ thể như sau:
Mở buồng thiêu và kiểm tra tro xương: Nhân viên sẽ mở buồng lò sau khi nguội, kiểm tra toàn bộ tro và xương để đảm bảo không có phần nào bị thất thoát hay lẫn tạp chất.
Sử dụng dụng cụ chuyên dụng để nhặt xương: Những mảnh xương còn sót lại sau quá trình hỏa thiêu được gắp lên bằng kẹp gắp chuyên dụng. Mỗi mảnh xương, từ lớn đến nhỏ, đều được thu nhặt một cách cẩn thận, tránh làm vỡ hoặc rơi rớt.
Phân loại tro và xương: Sau khi thu gom, phần xương lớn sẽ được đặt vào tiểu quách hoặc hộp sành, tùy theo nhu cầu của gia đình. Tro cốt còn lại có thể được giữ lại chung trong bình tro hoặc, nếu gia đình yêu cầu, sẽ được rải đi theo nghi thức riêng, như thả tro xuống sông, suối, biển…
Phân biệt với vật phẩm đi kèm: Trong một số trường hợp, người thân có thể đặt thêm vào quan tài những vật dụng mang tính kỷ niệm hoặc tín ngưỡng như vàng mã, vải vóc, thư tay… Khi ấy, nhân viên cần phân biệt rõ ràng giữa xương người và các vật phẩm cháy sót lại, để đảm bảo không nhầm lẫn, đồng thời xử lý đúng cách theo quy định.
Một số gia đình đặt theo phong tục đồ vật như vàng mã, áo quan đặc biệt hoặc thư gửi người mất. Nhân viên sẽ phân biệt phần hữu cơ (xương người) với các vật phẩm để thu gom đúng cách, tránh nhầm lẫn.
Những điều cần lưu ý khi lấy xương sau hỏa táng
Không phải ai cũng được tham gia vào quá trình hỏa táng. Những người được vào thường là người thân hoặc đại diện gia đình. Tuy nhiên, một số lòa hỏa thiêu có quy định không cho người nhà vào mà chỉ được nhận hũ tro cốt và xương sau khi hoàn tất.
Dù không bắt buộc nhưng việc khấn vái, thắp hương và đọc kinh cầu nguyện nên được thực hiện để thể hiện lòng hiếu kính và tiễn đưa trọn vẹn.
Nghi lễ tâm linh sau khi lấy xương
Sau khi hoàn tất quá trình thu gom tro và xương cốt từ buồng thiêu, nghi lễ tâm linh tiếp theo là một phần quan trọng, không thể thiếu trong hành trình tiễn đưa người đã khuất. Mỗi bước đều mang ý nghĩa thiêng liêng, thể hiện lòng thành kính, sự tưởng nhớ và mong muốn người mất được siêu thoát, an yên nơi cõi vĩnh hằng.
Rửa xương và cho vào tiểu sành
Tùy theo phong tục từng vùng miền, sau khi lấy xương ra khỏi buồng thiêu, xương sẽ được rửa sạch nhẹ nhàng bằng rượu gừng hoặc nước thơm (nước lá bưởi, nước ngũ vị…). Mục đích của việc này không chỉ là làm sạch phần còn lại sau hỏa thiêu, mà còn mang ý nghĩa tẩy uế, thanh lọc, giúp linh hồn người mất nhẹ nhàng rời khỏi trần thế.
Sau khi rửa xong, các phần xương sẽ được sắp xếp cẩn thận vào tiểu quách hoặc bình sành, bình gốm, tùy theo phong tục và điều kiện của mỗi gia đình. Một số nơi còn thực hiện nghi lễ đặt tiểu theo hướng đẹp, hợp phong thủy để cầu mong bình an cho vong linh.
Đọc kinh cầu nguyện theo tín ngưỡng
Trước khi đưa tro cốt về an vị tại nơi thờ tự, nhiều gia đình hoặc trung tâm hỏa táng sẽ tổ chức lễ cầu siêu, tụng kinh niệm Phật. Đây là cách thể hiện sự chăm sóc về mặt tinh thần cho người đã khuất, giúp họ nhẹ lòng, không vướng bận dương thế, tránh tình trạng linh hồn lưu lạc hay uất khí.
Với người theo Phật giáo, thường tụng kinh A Di Đà, Địa Tạng hay kinh Vu Lan.
Với tín hữu Công giáo, sẽ có nghi thức cầu nguyện, dâng thánh lễ và thắp nến tưởng nhớ.
Tùy theo tôn giáo và niềm tin của từng gia đình, hình thức cầu nguyện có thể khác nhau, nhưng đều mang chung một ý nghĩa là cầu mong linh hồn người mất sớm được siêu thoát và an nghỉ vĩnh hằng.
Giao tro cốt cho gia đình đưa về thờ phụng
Sau khi hoàn tất các nghi lễ, trung tâm hỏa táng sẽ bàn giao lại tro xương cho gia đình. Tùy theo nguyện vọng của người mất khi còn sống hoặc theo quyết định của người thân, tro cốt sẽ được an vị theo một trong những hình thức sau:
Thờ tại nhà: Gia đình có thể lập bàn thờ riêng, đặt bình tro cốt hoặc tiểu sành tại không gian yên tĩnh, sạch sẽ trong nhà. Hình thức này thường áp dụng với những gia đình muốn gần gũi, tiện bề hương khói.
Gửi vào chùa, nhà thờ họ hoặc tháp lưu tro: Đây là lựa chọn phổ biến hiện nay, nhất là tại các thành phố lớn. Các chùa thường có khu tháp riêng để lưu tro cốt, được chăm sóc kỹ lưỡng, đảm bảo tính trang nghiêm và thanh tịnh.
Chôn tiểu cốt tại nghĩa trang: Một số gia đình vẫn giữ phong tục chôn tiểu quách xuống phần mộ tại nghĩa trang, như một cách tạo nơi yên nghỉ cố định, thuận tiện cho việc thăm viếng trong các dịp lễ giỗ, Tết
Hỏa táng và lấy xương sau hỏa táng không chỉ là thủ tục hậu sự, mà còn là hành trình tâm linh cần sự chuẩn bị chu đáo và hiểu biết đúng đắn. Việc nắm rõ từng bước từ khâu thiêu đến thu gom tro xương giúp gia đình thể hiện lòng thành, tiễn đưa người thân một cách trang nghiêm, nhẹ nhàng và đúng nghi thức.
Nếu bạn đang cân nhắc giữa các hình thức mai táng, hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn có thêm thông tin để đưa ra lựa chọn phù hợp và ý nghĩa nhất
