Việc an táng người đã khuất là nghi lễ vô cùng quan trọng và ý nghĩa. Hiện nay có nhiều hình thức an táng khác nhau tùy theo phong tục, tín ngưỡng của các vùng miền. Bài viết sau đây của chúng tôi sẽ chia sẻ với các bạn thủy táng là gì và những đặc điểm nổi bật của hình thức này.

Thủy táng là gì?

Thủy táng là hình thức mai táng mà thi thể người mất được thả trôi sông, suối, hồ, biển hoặc chôn vùi trong nước… Đây là hình thức xuất hiện ở nhiều nền văn hóa khác nhau từ Tây Tạng, Ấn Độ đến các cộng đồng ven sông ở nước ta. Ý nghĩa của thủy táng là mang trả thân xác của con người về với cội nguồn của sự sống – nước.

Phân biệt thủy táng với các hình thức mai táng khác

So với các hình thức mai táng phổ biến khác như địa táng, hỏa táng thì thủy táng có điểm gì khác biệt? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu ngay sau đây:

Thổ táng là hình thức mai táng truyền thống lâu đời nhất, gắn bó mật thiết với đời sống người Việt cũng như nhiều dân tộc Á Đông khác. Khi một người qua đời, thi thể được tẩm liệm cẩn thận và đưa về chôn cất tại nghĩa trang hoặc phần đất tổ tiên. Nơi yên nghỉ thường được đánh dấu bằng bia mộ, khuôn viên, thậm chí là các công trình tâm linh để tưởng nhớ.

Hỏa táng là hình thức sử dụng lò thiêu chuyên dụng để đốt thi thể thành tro cốt, sau đó người thân có thể rải tro, gửi vào tháp tro cốt, hoặc đem về nhà thờ cúng.

So với 2 phương thức trên thì hình thức thủy táng hoàn toàn khác biệt cả về hình thức lẫn không gian thực hiện:

• Thủy táng không cần huyệt mộ hay không gian để chôn cất. Chính vì vậy mà sau khi thủy táng, người thân cũng không thể lui tới thăm viếng, dâng hương.
• Nếu như hỏa táng tượng trưng cho việc trả thân xác về với lửa, một trong những nguyên tố của tự nhiên, thì thủy táng lại là hành động gửi thân thể về với nước – nguồn sống bao dung, thanh lọc và an lành.

>>> Xem thêm: Kinh nghiệm lựa chọn đơn vị thi công lăng mộ đá đẹp, giá rẻ

Ưu điểm và hạn chế của thủy táng

Hình thức thủy táng có những ưu điểm và hạn chế như nào:

Ưu điểm

• Hình thức thủy táng khoogn cần phải xây mộ, không cần khuôn viên nên sẽ giảm được áp lực về việc quy hoạch đất đau cho nghĩa trang.
• Hình ảnh thi thể được thả trôi theo dòng nước gợi cảm giác thanh thoát, buông bỏ, như một cách để người sống gửi lời tiễn biệt mà không vướng bận những hình thức nặng nề.

Hạn chế của thủy táng

• Một trong những trở ngại lớn nhất của hình thức thủy táng là không được nhiều quốc gia cho phép vì có thể ảnh hưởng tới sức khỏe cộng đồng và vi phạm các quy định về vệ sinh môi trường.
• Ở các thành phố lớn, hệ thống sông ngòi đã được quy hoạch và kiểm soát chặt chẽ thì hình thức thủy táng không phù hợp.
• Sau khi thủy táng sẽ không để lại dấu tích gì, vì vậy việc tưởng nhớ người đã khuất trở nên khó khăn hơn. Người thân không thể lui tới dâng hương tưởng niệm như các hình thức địa táng hay hỏa táng.
• Nếu không thực hiện đúng cách, thủy táng có thể dẫn tới tình trạng ô nhiễm nguồn nước.

>>> Xem thêm:Khám phá quy trình hỏa táng lấy xương và những điều cần lưu ý

Nghi lễ thủy táng diễn ra như thế nào?

Để tổ chức một lễ thủy táng đúng nghĩa, người thực hiện cần chuẩn bị kỹ lưỡng về cả vật chất lẫn tâm linh. Dưới đây là các bước cơ bản trong một nghi lễ thủy táng truyền thống:

Tắm rửa và khâm liệm thi thể bằng nước thơm, vải trắng

Khâu đầu tiên là tắm rửa sạch sẽ cho người mất, không chỉ để thanh tẩy cơ thể vật lý mà còn mang ý nghĩa rũ bỏ bụi trần, chuẩn bị cho hành trình trở về với thiên nhiên. Nước dùng để tắm thường là nước thơm – có thể ngâm từ hoa hoặc thảo mộc – tượng trưng cho sự tinh khiết. Sau đó, thi thể được khâm liệm bằng vải trắng, màu tượng trưng cho sự tang tóc và thanh khiết trong văn hóa Á Đông.

Gói ghém thi thể trong chiếu, vải hoặc bè tre

Sau khi tắm rửa, thi thể sẽ được bọc gọn trong một lớp vải hoặc chiếu cói, đôi khi đặt vào một bè tre nhỏ hoặc khung gỗ mộc mạc. Việc này nhằm đảm bảo cơ thể người mất không bị trôi nổi ngẫu nhiên, đồng thời giúp quá trình thả xuống nước diễn ra êm ái và tôn nghiêm. Vật liệu sử dụng đều có nguồn gốc tự nhiên, dễ phân hủy, không gây hại cho môi trường nước.

Lễ cầu siêu được thực hiện bởi thầy chùa hoặc người có uy tín trong cộng đồng

Một phần không thể thiếu trong thủy táng là lễ cầu siêu – nghi thức giúp linh hồn người mất được nhẹ nhàng siêu thoát, không vướng mắc nơi trần thế. Lễ thường được cử hành bởi thầy chùa, pháp sư, hoặc người cao tuổi có uy tín, với những lời kinh, câu chú vang vọng giữa không gian sông nước, mang theo lòng thành kính của người sống gửi đến người đã khuất.

Thả trôi hoặc thả chìm thi thể theo hướng linh thiêng

Khi nghi lễ cầu siêu kết thúc, thi thể sẽ được đưa ra nơi thực hiện thủy táng – có thể là một khúc sông yên tĩnh, một nhánh suối thiêng hoặc vùng biển sâu xa. Tùy theo tập tục địa phương, thi thể có thể được thả trôi theo dòng nước (với bè tre) hoặc thả chìm xuống đáy nước sau khi buộc thêm vật nặng.

Đặc biệt, hướng thả trôi thường là xuôi dòng – tượng trưng cho hành trình của linh hồn được nhẹ nhàng đưa về thế giới bên kia, không quay lại dương gian.

Cầu nguyện và rải lễ vật như hoa, nến, giấy tiền theo phong tục

Khi thi thể đã rời đi, người thân và những người tham dự nghi lễ sẽ cùng nhau cầu nguyện, thả trôi theo dòng nước những lễ vật truyền thống như hoa cúc trắng, giấy tiền vàng mã, nến nổi… Đây không chỉ là hành động mang tính tâm linh, mà còn thể hiện tình cảm, lòng tiếc thương và sự tiễn biệt cuối cùng của người sống dành cho người đã khuất.

Hình thức thủy táng tại nước ta

Hiện tại, pháp luật Việt Nam không cho phép thủy táng như một hình thức mai táng chính thức. Việc thả thi thể xuống sông, biển có thể bị coi là vi phạm vệ sinh môi trường, an toàn sức khỏe cộng đồng.
Tuy vậy, rải tro cốt sau hỏa táng xuống sông, biển nếu làm đúng quy định vẫn được một số người lựa chọn.

Thủy táng là một hình thức mai táng cổ xưa, độc đáo và giàu giá trị văn hóa, tâm linh. Dù hiện nay không còn phổ biến và gặp nhiều rào cản pháp lý, nhưng ý nghĩa nhân văn của thủy táng vẫn khiến nhiều người trân trọng và muốn tìm hiểu.